Καρδίτσα 15 Σεπτεμβρίου 2019
Εισήγηση της καθηγήτριας του σχολείου μας κ. Μιχαέλας Βόβες στην ημερίδα της 19ης Οικολογικής Γιορτής της πόλης μας
Η ενεργειακή εξάντληση του πλανήτη και η μετατροπή του σε σκουπιδότοπο, κατά τις προσταγές της υπερπαραγωγής και του υπερκαταναλωτισμού ,τον έχει οδηγήσει σε ένα περιβαλλοντικό τέλμα,
δείγμα του οποίου αποτελούν η ρύπανση του περιβάλλοντος και τα ακραία καιρικά φαινόμενα των τελευταίων ετών. Η ευθύνη δε βαρύνει πια μόνο τις κυβερνήσεις, αλλά και κάθε πολίτη ατομικά. Σε αυτό το πλαίσιο, τα μοντέλα κυκλικής οικονομίας, βασισμένα στο τρίπτυχο Reduce-Reuse-Recycle (Μείωση-Επανάχρηση-Ανακύκλωση), γίνονται ολοένα και πιο επιβεβλημένα. Δεδομένων των γνωστών περιορισμών της ανακύκλωσης (ελάχιστο ποσοστό υλικών ανακυκλώνεται στην πραγματικότητα), στην παρούσα εισήγηση θα εξετάσουμε την επανάχρηση.
Η επανάχρηση/επαναχρησιμοποίηση περιλαμβάνει την επαναλαμβανόμενη χρήση προϊόντων και συστατικών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αντί να πετάξουμε στα σκουπίδια ένα αντικείμενο απλά επειδή είναι «παλιό» και να το αντικαταστήσουμε με ένα καινούργιο που εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό, μπορούμε να το επισκευάσουμε, να το μεταποιήσουμε ή να το χαρίσουμε σε κάποιον που το έχει ανάγκη. Το περιβαλλοντικό όφελος της επανάχρησης είναι διπλό: αφενός μειώνεται η ποσότητα των πρώτων υλών και της ενέργειας που απαιτούνται για την παραγωγή νέων αγαθών και αφετέρου μειώνεται ο όγκος των απορριμμάτων, γεγονός που συνεπάγεται μείωση του κόστους διαχείρισής τους από τους Δήμους. Η επανάχρηση συνδέεται παράλληλα και με οικονομικά και κοινωνικά οφέλη καθώς οδηγεί στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας Επίσης προσφέρει αγαθά σε τιμές προσιτές για όλους. Με τον περιορισμό του άκρατου ανταγωνισμού που απαιτεί όλο και χαμηλότερο κόστος εργασίας, η επανάχρηση συμβάλλει στην καταπολέμηση της ανθρώπινης εκμετάλλευσης. Για την Ελλάδα συγκεκριμένα, η επανάχρηση μπορεί να συνδεθεί και με τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές.
Η επανάχρηση μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορους τομείς. Όσον αφορά τα τρόφιμα, επαναχρησιμοποιούμενες συσκευασίες (τάπερ, υφασμάτινες σακούλες, ποτήρια καφέ) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά τροφίμων «χύμα», αντικαθιστώντας τις συσκευασίες τροφίμων μιας χρήσης.
Άλλα παραδείγματα επανάχρησης είναι η επισκευή ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, η μεταποίηση παλιών ρούχων, η ανακαίνιση επίπλων και οικιακών ειδών, η χρήση επαναφορτιζόμενων μπαταριών και εργαλείων.
Για να γίνει η επανάχρηση πράξη, απαιτείται αρχικά η σωστή εκπαίδευση των πολιτών μέσω της διοργάνωσης σεμιναρίων, εργαστηρίων, εκθέσεων, παζαριών και εκστρατειών ενημέρωσης στα σχολεία. Σε επίπεδο εφαρμογής της, η διαχείριση των αντικειμένων προς επανάχρηση θα μπορούσε να διοργανωθεί με ομάδες εργασίας ενεργών πολιτών και στελεχών του Δήμου και την τοποθέτηση κάδων επανάχρησης. Και φυσικά ας μην ξεχάσουμε το πιο απαραίτητο συστατικό: προσωπική θέληση από τον καθένα μας! Γιατί ο πλανήτης δεν είναι μιας χρήσης!